„Historia kobiet” – pokaż ją córce i synowi

Wiele tysięcy lat przed naszą erą, obserwując zmieniający się księżyc, kobiety stworzyły pierwszy kalendarz. Dzięki niemu mogły liczyć powtarzające się i podobne do siebie dni. Rozcieranie ziaren na mąkę i tkanie materiałów to monotonne i pracochłonne zajęcia. Sytuację tę nieco zmieniły takie średniowieczne wynalazki jak młyn czy komin. Kilka wieków później kobiety znów zajmą się żmudnym koronkarstwem, które przy fatalnym oświetleniu pomieszczeń będzie rujnowało ich wzrok. W XX wieku takie urządzenia jak odkurzacz czy pralka przyspieszą wykonywanie domowych prac, w które zaczną włączać się także mężczyźni.

Kobiety, dziewczynki, dziewczyny, panie, białogłowy… Ciągle są sprawy, o które trzeba dla nich walczyć i tematy, które warto poruszać. Historia pokazuje, że sytuacja kobiet się zmienia. Jakie były i czym zajmowały się przed wiekami? Jak ich sytuacja wygląda dziś? Ważną lekturą, która odpowiada na te i wiele innych pytań jest Historia kobiet. Ciekawą opowieść Katarzyny Radziwiłł ożywiają i uzupełniają bardzo plastyczne, barwne i szczegółowe ilustracje Joanny Czaplewskiej.

W starożytnym Egipcie żona podejmowała decyzje wspólnie z mężem. Kobiety były wtedy wolne i niezależne. Inaczej w dawnej Grecji – nie mogły swobodnie poruszać się po mieście, brać udziału w życiu politycznym, filozofować czy ucztować. Z kolei w starożytnym Rzymie sytuacja kobiet zależała od tego, czy wyszły za mąż i miały dzieci. Mogły wybierać, czy chcą być podległe ojcu, czy mężowi. To właśnie w Rzymie, w 216 r. p.n.e., panie zorganizowały pierwszy protest. Był wyrazem niezgody na zabieranie im pieniędzy, które były przeznaczane na działania wojenne.

*

Chrześcijaństwo przyniosło ze sobą równe traktowanie ludzi, co pozytywnie wpłynęło na sytuację kobiet, które mogły już posiadać swój majątek. Kiedy jednak powstały uniwersytety, okazało się, że nauka jest domeną mężczyzn. Ponieważ dziewczęta nie mogły studiować, nie mogły również być np. lekarkami. Kiedy w XVI i XVII wieku mężczyźni prowadzili swoje interesy i zarabiali pieniądze, żeńskiej części społeczeństwa pozostało zakładanie szpitali czy prowadzenie sierocińców. Choć to chlubne zajęcia, nie przynosiły jednak profitów. Biedne dziewczęta, by móc wyjść za mąż, zostawały najpierw służącymi – taka praca pozwalała im uzbierać pieniądze na posag.

W dawnym Rzymie kobiety dostawały mniejsze porcje zboża. Dziewczynki wcześniej niż chłopcy kończyły edukację i były przygotowywane do roli żony. Kilka wieków później za tę samą pracę w fabrykach kobiety otrzymywały niższe pensje niż mężczyźni. Pisarki, jak Jane Austen, wydawały swoje książki pod pseudonimami – kobiecie nie wypadało wszak tworzyć literatury. W czasie wojny większość kobiet zostawała w domu i z powodzeniem zastępowała mężczyzn. Gdy jednak wojny się kończyły, sytuacja wracała do normy. W końcu kobiety coraz odważniej zaczęły walczyć o sprawiedliwe traktowanie, o swoje prawa – w tym prawo głosu. 

W XXI wieku powstają lalki, które są inżynierkami. Zwraca się uwagę na to, jak podręczniki szkolne prezentują kobiety i mężczyzn. Prawo zaczyna zabraniać sprzedaży droższych wersji kosmetyków dla kobiet, jeśli ten sam produkt dedykowany mężczyznom kosztuje mniej. Czy kobiety wciąż odczuwają presję związaną z wyglądem? Dlaczego w niektórych miejscach pracy muszą nosić szpilki? Parytety – obrażają je czy wzmacniają? Co sądzą o żeńskich końcówkach nazw zawodów? Lepiej być ministrem, ministrą czy panią minister? Historia kobiet poza kwestiami postawionymi w treści generuje wiele kolejnych pytań, a otwieranie tematów rozmów jest jej ogromną wartością.

*

Joanna Maj-Kirsz